Een eerlijker systeem van uitbetalingen door Spotify. De wens van vele kleine artiesten en labels. Het lijkt er op dat ze in dit verlangen ineens worden gesteund door de belangrijkste man in de muziekindustrie. Wat gaat dat brengen?
Uit onverwachte hoek
Begin dit jaar verscheen een bericht van Sir Lucian Grange, bestuursvoorzitter van de Universal Music Group, de grootste platenmaatschappij ter wereld. Hij vindt dat het huidige systeem van vergoedingen is verouderd en pleit voor een nieuwe aanpak, waarin de bijdrage van artiesten en de binding met fans beter wordt gewaardeerd. Hij pleit voor een Artist Centric Payment System. Klinkt geweldig, maar wacht even… Sir Lucian is van de platenmaatschappij! Gaat hij het ineens opnemen voor artiesten? Wil hij na in de adelstand te zijn verheven meteen doorpakken naar een Heiligverklaring? Is de eigenlijke boodschap niet dat Universal zelf meer geld wil zien? Ik krijg uit het vervolg van zijn betoog sterk die indruk, want hij trekt van leer tegen partijen die op de streamingsdiensten – in zijn ogen- non music aanbieden zoals ontspannende ambient soundscapes voor mens en dier. Soms ook nog in de vorm van tracks van 31 seconden, precies genoeg om de volle buit voor een stream te ontvangen. Is hij bang dat die partijen teveel uit de ruif mee-eten, waardoor er voor Universal minder te verdienen valt? Hij durft zelfs te beweren dat de algoritmes van streamingdiensten luisteraars bewust naar deze ontspanningsmuziek sturen, omdat er aan deze tracks door de streamingdienst meer te verdienen valt. Het lijkt wel een complottheorie!
Wat is Sir Lucian van plan?
Hoe het dan wel zou moeten geeft de baas van UMG niet aan. Hij laat dat over aan alle betrokken partijen, die moeten gezamenlijk zoeken naar een methode om er allemaal beter van te worden. Er zijn de afgelopen jaren al diverse ideeën gepubliceerd om het systeem van uitbetalingen te verbeteren, Lean Forward, Penny per stream enz., ik zal je er nu maar niet mee vermoeien. Ik beperk me even tot het systeem dat de meeste kans leek te maken en zelfs al is uitgeprobeerd.
Van Pro Rata naar User Centric Payment System
Op dit moment gebruiken de streamingdiensten een Pro Rata model. Al de abonnementsopbrengsten gaan in een grote pot. 30% is voor de streamingdienst en de resterende 70% wordt verdeeld op basis van het aantal streams van een song.
Een – in ieder geval eerlijker – methode van belonen is al een paar jaar geleden voorgesteld in deze blogpost Het wordt tegenwoordig het UCPS, User Centric Payment System genoemd. Dit komt er op neer dat er ongeveer 70% van jouw abonnementsgeld wordt verdeeld onder de artiesten naar wie jij hebt geluisterd, de resterende 30% is voor de streamingdienst. Stream jij de hele maand muziek van één artiest, dan zou die (of zijn platenmaatschappij) in dit systeem 7 Euro ontvangen. Mijn geld naar mijn artiesten. Ik ben daar persoonlijk een groot voorstander van. Deze berekening toont dat dit voor kleinere artiesten meer oplevert.
Tidal en Deezer, twee kleine spelers in de muziekstreaming, zijn begin dit jaar een samenwerkingsverband aangegaan met Universal Music. Zowel Tidal als Deezer hebben een experiment uitgevoerd om het UCPS uit te proberen. Tidal heeft echter besloten om met dit experiment te stoppen. Minder grote artiesten zouden met UCPS minder ontvangen. Dat laatste grijpt Lucian Grainge aan om UCPS meteen maar te diskwalificeren.
Grainge beweert letterlijk: ‘ The “user-centric” model, isn’t the answer either, as it creates a different set of imbalances.‘
Cijfers om dit te onderbouwen worden echter niet gegeven. Dat is mij even te makkelijk en te vaag. Zou het niet zo zijn dat Universal minder beurt met UCPS?
UCPS dood en begraven?
Als de grote baas van Universal zijn veto uitspreekt kunnen we het idee van UCPS wel begraven.
Maar nu wordt het (nog) vager: In een blogpost van 23 maart verklaart Deezer dat ze in het kader van de samenwerking met Universal een UCPS blijven nastreven: ‘Deezer is committed to pursuing UCPS’ staat er letterlijk.
Ik ben daarom heel benieuwd wat Tidal, Deezer en UMG allemaal bekokstoven. Er is nog niet veel bekend gemaakt. Jeronimo Folgueira, de CEO van Deezer houdt het in een interview met Billboard ook vaag, maar noemt wel de mogelijkheid van extra abonnementen op artiesten om meer geld in de kas te krijgen. Of dat nu echt gaat werken?
Mooie woorden maar nog geen daden
Ze schermen met de mooiste termen, zoals een holistische aanpak, ’transparency and fairness within the music streaming industry’. Prachtig allemaal, maar het zal er op uitdraaien dat er gewoon meer geld in de pot moet komen. Verhogen van abonnementsprijzen ligt het meest voor de hand maar er is natuurlijk geen enkele streamingdienst die daarmee als eerste durft te komen. Spotify heeft dit voorstel al resoluut van tafel geveegd. De 10 dollar/euro per maand lijkt heilig, maar heeft in feite als consequentie dat kleine artiesten en labels aan het kortste eind blijven trekken.
Waarom kiest UMG voor Deezer en Tidal en niet voor bijvoorbeeld Apple Music en Spotify?
Willen Spotify, Apple Music en YouTube dan niet meedenken aan een systeem dat meer opbrengt en het geld eerlijker verdeelt? Ik vermoed dat het een kwestie is van macht. Kleine streamers zoals Deezer en Tidal zijn volledig afhankelijk van UMG en werken daarom graag mee. UMG kan best zonder Deezer of Tidal, dus laten ze die het vuile werk opknappen. Dat ligt anders bij grote jongens als Spotify. UMG kan niet zonder Spotify en Spotify niet zonder UMG. De machtsverhoudingen liggen zo goed als gelijk. Leuk dus als je met Tidal en Deezer een nieuw systeem bedenkt maar dan sta je nog voor de opgave om het eigenwijze Spotify mee te krijgen.
Is een eerlijk systeem van uitbetalingen wel mogelijk?
Dat moet kunnen maar het vergt drastische maatregelen, zoals het oprichten van een nieuwe streamingdienst zonder deelname van de grote platenmaatschappijen. Een nieuwe dienst die exclusief muziek van Indie labels en onafhankelijke artiesten aanbiedt. Al die muziek verdwijnt uit de bekende streamingdiensten. Big Music zoekt het maar uit! Revolutie!
Anil Prasad van Innerviews heeft er een goed stuk over geschreven. In het kort komt het hier op neer:
De eerste keer een track luisteren is gratis. De tweede en alle volgende luisterbeurten zijn betaald, de gebruiker kan dan kiezen uit:
- De track huren voor 10 cent per play.
- De track kopen voor een Euro. Dan kun je deze downloaden of onbeperkt streamen.
- Wil je alles uit de catalogus streamen dan moet je een abonnement nemen van – schrik niet- 40 tot 60 Euro per maand. Tja, het doel is artiesten en labels te verzekeren van een passende vergoeding.
Zie jij dat gebeuren? Ik ben bang dat ook dit voorstel niet verder komt dan de tekentafel. Ik weet het eigenlijk wel zeker. Toch is het afsplitsen van de grote jongens wel een aantrekkelijke gedachte. Je bent dan pas echt Indie. Grote nadeel voor de consument: je hebt meerdere abonnementen nodig om toegang te krijgen tot alle muziek. Het begint dan op de videomarkt te lijken. Ik ben juist zo blij dat ik voor muziek niet een hele serie abonnementen nodig heb.
Eerlijkheid duurt het langst. Ik ben bang dat wachten op eerlijkheid nog langer gaat duren.
